Inspiratie
Iedereen haalt andere inspiratie uit de overleveringen en (geïnterpreteerde)woorden
van spirituele “leiders”. De een kiest er voor om vanuit atheïsme te denken,
een ander vanuit en ander isme en weer een ander put kracht en inspiratie uit
diverse ismen.
Zo’n drie weken geleden
kocht ik in Gent het boek “De Boeddha en de terrorist, een fabel over geweld en
spiritualiteit”.
In deze fabel ontmoet de Boeddha, in het hoofdstuk “De
ontmoeting met het monster” een terrorist die honderden mensen onthoofd heeft.
De Boeddha treedt hem zonder angst tegemoet en de terrorist vraagt ”Waarom loop
je niet weg? Weet je niet dat ik je zonder blikken of blozen ga doden en je
vingers aan mijn halsketting zal rijgen”.
De Boeddha antwoord o.a. “Weet jij dat ik
zonder blikken of blozen kan sterven? Ik ben altijd bereid te sterven. Sterven
stelt niets voor. Maar doden? [1].”
Ik moet hier steeds aan denken in relatie tot de beelden
over hoe wij als westerse samenleving met de gijzelingen in Parijs omgaan. En
met dit stukje overdenkingen en de citaat uit dit boekje hoop ik een debat te
openen over wie wij willen zijn en hoe wij met geweld willen omgaan.
Beelden van honderden politieagenten met wapens omsingelen
de terroristen.
Dat roept ook de vraag
op of het wijs is om dergelijke beelden aan de wereld te tonen, maar dat is
weer een andere discussie.
We beantwoorden geweld met groot vertoon van geweld. Natuurlijk
dienen we de gegijzelden te bevrijden. Maar dragen we met dit vertoon van geweld en roep om meer
veiligheidsmaatregelen niet bij aan geweld en angst? Die uiteindelijk alleen
maar voor ons allemaal onze vrijheden zullen inperken.
Was er een mogelijkheid geweest om de gegijzelden te
bevrijden zonder de terroristen te doden? Zodat ons rechtssysteem, waarin we geen
doodstraf kennen, zou kunnen zegevieren?
Ik geef eerlijk toe dat ik niet graag in de schoenen van de
politiemensen zou hebben gestaan die de opdracht kregen de gegijzelden te bevrijden.
Maar al die beelden, woorden, urenlang, van een stad in beleg. Van paniek en
angst. Vertellen we elkaar hiermee niet hoe bang we zijn en dat geweld met geweld
bestreden dient te worden?
Zeggen we hiermee impliciet niet tegen elkaar dat we
allemaal bang zijn voor de dood en dat we om onze angst te beteugelen bereid
zijn om te doden en dat ook zullen doen?
Nog niet zo lang geleden, op 5 december 2013 toen Nelson
Mandela stierf, prezen we allemaal Nelson Mandela om zijn (uiteindelijke)
geweldloze verzet tegen apartheid. Velen noemden hem “Het” grote voorbeeld.
Velen die het nu, in hun uitspraken op de televisie “vanzelfsprekend” lijken te
vinden dat we geweld met geweld dienen te beantwoorden.
Als het waar is dat
we allemaal met alles verbonden zijn, dan heeft elke gedachte, elke emotie, elk
woord, elke daad gevolgen voor de wereld waarin we leven. En op een ander nivo
ben ik me bewust dat de hele wereld
meekijkt hoe wij in Europa reageren op de daden van enkele mannen. Pionnen van
een extreem georganiseerde extreme organisatie.
Wij dragen met elkaar daarin
denk ik een grote verantwoordelijkheid, in de zin wat de Engelse taal ons over
dit woord leert, respons ability. Uit welke mogelijkheden kiezen wij om nu te
reageren.
Zoals ook Guido Weijers zo mooi in zijn oudejaarsconference
aangaf, we kunnen in onze reactie kiezen tussen twee emoties. Dat zijn angst en
liefde. Dat er maar twee basisemoties zijn is een inzicht dat ik leer en dat ik beetje bij beetje
probeer toe te passen in mijn leven en waarvan ik denk dat het fundamenteel is
om dit te delen met elkaar. Alle andere emoties, zoals woede en onmacht zijn
vormen van angst. Of dankbaarheid en vertouwen zijn vormen van liefde. Het mooiste
inzicht over woede dat ik geleerd heb is dat het een vorm van onmacht, dus
angst is over iets wat al gebeurd is en wat we dus niet meer kunnen veranderen.
De vraag is wat wordt onze respons. Is dat een respons van angst of van liefde.
Ook ik voel angst terwijl ik schrijf, maar om met Brené Brown te spreken "we are part of a whole hearted revolution"
Deze overpeinzing sluit ik af met een stukje tekst uit het “Het verstoorde leven, Dagboek van Etty
Hillesum", wiens woorden en wijsheden ik, sinds ik het boek gelezen heb in 1984,
voor altijd in me draag en ik hoop dat velen haar boek juist nu (weer) gaan
lezen
"Men moet met zichzelf leven als leefde men met een heel volk van mensen.
En in zichzelf leert men dan alle goede en slechte eigenschappen der mensheid
kennen. En men moet zichzelf eerst zijn eigen slechte eigenschappen leren
vergeven, wil men anderen kunnen vergeven[2]”.
Verbinding
Mijn wens en vertrouwen is dat deze gebeurtenissen uitgroeien tot een nieuwe sterke beweging van verbinding en vrij denken in Nederland en de wereld, waarin respectvolle ruimte is voor alle vrijdenkers zoals ook Quinsi Gario en postuum Arthur Gotlieb. Een beweging van vrouwen en mannen die met elkaar antwoorden vinden hoe om te gaan met al die invloeden die wensen dat wij in angst leven en ons kleiner maken dan we zijn.
We hebben ook belangrijke vragen te stellen en te beantwoorden, zoals wie levert de wapens aan de terroristen.
Mijn wens en vertrouwen is dat deze gebeurtenissen uitgroeien tot een nieuwe sterke beweging van verbinding en vrij denken in Nederland en de wereld, waarin respectvolle ruimte is voor alle vrijdenkers zoals ook Quinsi Gario en postuum Arthur Gotlieb. Een beweging van vrouwen en mannen die met elkaar antwoorden vinden hoe om te gaan met al die invloeden die wensen dat wij in angst leven en ons kleiner maken dan we zijn.
We hebben ook belangrijke vragen te stellen en te beantwoorden, zoals wie levert de wapens aan de terroristen.
Zondag 11 januari 2015, ©Gerdien Kapma
